@mathesis.online 121. Σε 1′ – Πανελλήνιες 2026 – Λατινικά Προσανατολισμού – Τα sos της εξεταστέας ύλης – Lectio 41 Δημήτρης Περβολιανάκης | Φιλόλογος 👉 Διδασκαλία διά ζώσης & εξ αποστάσεως 👉 Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία 👉 Μαθήματα Ανθρωπιστικού Προσανατολισμού: Αρχαία Ελληνικά | Ιστορία | Λατινικά 👉 Κινητό: 6938834336 👉 https://mathesis.online/
Επισημαίνουμε χαρακτηριστικά σημεία από έντεκα (11) εξεταστικά φύλλα Πανελλήνιων για το κείμενο 41 που έχει εμφανιστεί με τις ακόλουθες μορφές.
Quin, homo inepte, taces, ut consequāris, quod vis? Sed antiquitātem tibi placēre dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antīqui, sed sic loquere, ut viri aetātis nostrae; atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoriā et in pectore: «tamquam scopulum, sic fugias verbum insolens atque inaudītum».
(Ομογενείς 2002, Επαναληπτικές Ημερήσιου 2010)
Curius et Fabricius, antiquissimi viri, et his antiquiōres Horatii plane ac dilucide cum suis locūti sunt; non Sicanōrum aut Pelasgōrum, qui primi coluisse Italiam dicuntur, sed aetātis suae verbis utebantur. Tu autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquāris, sermōne abhinc multis annis iam obsolēto uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas.
(Επαναληπτικές Εσπερινού 2004, Επαναληπτικές Ημερήσιου 2013, Επαναληπτικές Εσπερινού 2013, Ομογενείς 2015)
non Sicanōrum aut Pelasgōrum, qui primi coluisse Italiam dicuntur, sed aetātis suae verbis utebantur. Tu autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquāris, sermōne abhinc multis annis iam obsolēto uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas. Quin, homo inepte, taces, ut consequāris, quod vis? Sed antiquitātem tibi placēre dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antīqui.
(Ημερήσιο 2005)
Quin, homo inepte, taces, ut consequāris, quod vis? Sed antiquitātem tibi placēre dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antīqui, sed sic loquere, ut viri aetātis nostrae; atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoriā et in pectore.
(Εσπερινό 2007)
Tu autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquāris, sermōne abhinc multis annis iam obsolēto uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas. Quin, homo inepte, taces, ut consequāris, quod vis? Sed antiquitātem tibi placēre dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antīqui, sed sic loquere, ut viri aetātis nostrae; atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoriā et in pectore: «tamquam scopulum, sic fugias verbum insolens atque inaudītum».
(Επαναληπτικές Ημερήσιου 2024, Επαναληπτικές Εσπερινού 2024, Ομογενείς 2024)
Στους πίνακες δίνουμε ιεραρχημένους όλους τους τύπους που έχουν ζητήθηκαν στις γραμματικές ασκήσεις και στη συντακτική αναγνώριση όρων.
Στις δευτερεύουσες προτάσεις προσέχουμε την υποθετική παραβολική πρόταση «proinde quasi cum matre Evandri nunc loquāris» (3 εξεταστικά φύλλα), την αιτιολογική πρόταση αντικειμενικής αιτιολογίας «quod neminem scire atque intellegere vis» (3 εξεταστικά φύλλα) και την πλάγια ερωτηματική πρόταση «quae dicas» (1 εξεταστικό φύλλο).
Συμπληρωματικά σε αυτά προσέχουμε:
1. Μια (1) μετατροπή από παθητική σύνταξη σε ενεργητική: quod a C. Caesare scriptum est → quod C. Caesar scripsit (2 εξεταστικά φύλλα).
2. Δύο (2) περιπτώσεις διατύπωσης της απαγόρευσης με όλους τους δυνατούς τρόπους: Sic ergo vive → Sic ergo noli vivĕre και Sic ergo ne vixeris (4 εξεταστικά φύλλα) | habe semper in memoriā et in pectore → Noli habēre semper in memoriā et in pectore και Ne habueris semper in memoriā et in pectore (1 εξεταστικό φύλλο).
3. Μια (1) μεταφορά από πλάγιο λόγο σε ευθύ: Sed antiquitātem tibi placēre dicis, quod honesta et bona et modesta sit → Sed antiquitas mihi placet, quod honesta et bona et modesta est (3 εξεταστικά φύλλα).
4. Και μια (1) μεταφορά από ευθύ λόγο σε πλάγιο με δύο εξαρτήσεις αρκτικού και ιστορικού χρόνου: Quin taces, ut consequāris, quod vis? → Philosophus hominem interrogat quin taceat, ut consequātur, quod velit | Philosophus hominem interrogavit quin taceret, ut consequeretur, quod vellet. Πρόκειται για συνδυαστικό θέμα για πλάγιο λόγο και θεωρία ακολουθίας χρόνων, όπου στον πλάγιο λόγο όλες οι δευτερεύουσες για το σύγχρονο εκφέρονται με υποτακτική ενεστώτα μετά από αρκτικό χρόνο και με υποτακτική παρατατικού μετά από ιστορικό.
Να επισημάνουμε, τέλος, το φαινόμενο της άρσης του λατινισμού του ειδικού απαρεμφάτου στην αναφορική πρόταση «qui primi coluisse Italiam dicuntur» (θέμα που έχει δοθεί σε 2 εξεταστικά φύλλα), όπου το απαρέμφατο coluisse έχει υποκείμενο σε πτώση ονομαστική (qui), διότι εξαρτάται από λεκτικό ρήμα παθητικής φωνής (dicuntur).