@mathesis.online 102. Σε 1′ – Πανελλήνιες 2026 – Λατινικά Προσανατολισμού – Τα sos της εξεταστέας ύλης – Lectio 22 Δημήτρης Περβολιανάκης | Φιλόλογος 👉 Διδασκαλία διά ζώσης & εξ αποστάσεως 👉 Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία 👉 Μαθήματα Ανθρωπιστικού Προσανατολισμού: Αρχαία Ελληνικά | Ιστορία | Λατινικά 👉 Κινητό: 6938834336 👉 https://mathesis.online/
Το κείμενο 22 εμφανίστηκε στις Πανελλήνιες του Εσπερινού το 2002 και στο εξεταστικό φύλλο ζητήθηκαν έντεκα (11) γραμματικοί (praesentes, fructus, putēmus, rectissimum, volumus, corpus, virōrum, fortium, magnorum, hominum, mortāle) και πέντε (5) συντακτικοί τύποι (fructus, rectissimum, corpus, virōrum, mortāle) από το ακόλουθο απόσπασμα.
Amēmus patriam, pareāmus senatui, consulāmus bonis; praesentes fructus neglegāmus, posteritātis gloriae serviāmus; id esse optimum putēmus, quod est rectissimum; sperēmus quae volumus, sed ferāmus quod acciderit; arbitrēmur denique corpus virōrum fortium magnorumque hominum esse mortāle, animi vero motus et virtūtis gloriam sempiternam esse.
Βασικό μορφοσυντακτικό φαινόμενο του κειμένου είναι οι κύριες προτάσεις επιθυμίας.
1. Imitēmur nostros Brutos, Camillos, Deciοs, Curios, Fabricios, Scipiōnes, innumerabiles alios
2. Amēmus patriam
3. pareāmus senatui
4. consulāmus bonis
5. praesentes fructus neglegāmus
6. posteritātis gloriae serviāmus
7. id esse optimum putēmus
8. sperēmus
9. sed ferāmus
10. arbitrēmur denique corpus virōrum fortium magnorumque hominum esse mortāle, animi vero motus et virtūtis gloriam sempiternam esse
Κάθε πρόταση επιθυμίας μπορεί να ζητηθεί σε μετατροπή από ευθύ σε πλάγιο λόγο με βουλητική πρόταση ή τελικό απαρέμφατο. Εμείς εδώ θα δείξουμε τη μετατροπή σε βουλητική, για την οποία επιλέγουμε εισαγωγή με σύνδεσμο ut (για καταφατική βουλητική) ή ne (για αποφατική) με υποτακτική ενεστώτα (για αρκτικό χρόνο εξάρτησης) ή παρατατικού (για ιστορικό χρόνο εξάρτησης), καθώς οι βουλητικές παρουσιάζουν ιδιομορφία στην ακολουθία χρόνων δηλώνοντας πάντα το σύγχρονο. Εφαρμόζουμε τους κανόνες στο παράδειγμα.
Κύρια πρόταση επιθυμίας: Amēmus patriam (Ας αγαπάμε την πατρίδα)
Εξάρτηση: Cicero hortatur (Ο Κικέρωνας παροτρύνει)
Πλάγιος λόγος: Cicero hortatur ut amemus patriam.
Βάσει νοήματος κάνουμε και την αναγκαία μετατροπή του ρηματικού προσώπου.
Ο Κικέρωνας παροτρύνει (τους Ρωμαίους) να αγαπούν την πατρίδα → Cicero hortatur ut ament patriam
Με ανάλογο τρόπο μεταφέρονται στον πλάγιο λόγο όλες οι κύριες επιθυμίας του κειμένου.
1. Cicero hortatur ut imitentur suos Brutos, Camillos…
2. Cicero hortatur ut ament patriam.
3. Cicero hortatur ut pareant senatui.
4. Cicero hortatur ut consulant bonis.
5. Cicero hortatur ut praesentes fructus neglegant.
6. Cicero hortatur ut posteritātis gloriae serviant.
7. Cicero hortatur ut id esse optimum putent.
8. Cicero hortatur ut sperent.
9. Cicero hortatur ut ferant.
10. Cicero hortatur ut arbitrentur…
Αυτονόητα στην αλλαγή εξάρτησης από ιστορικό χρόνο οι βουλητικές του πλάγιου λόγου προσαρμόζονται στη νέα ακολουθία χρόνων.
1. Cicero hortabatur ut imitarentur suos Brutos, Camillos…
2. Cicero hortabatur ut amarent patriam.
3. Cicero hortabatur ut parerent senatui.
4. Cicero hortabatur ut consulerent bonis.
5. Cicero hortabatur ut praesentes fructus neglegerent.
6. Cicero hortabatur ut posteritātis gloriae servirent.
7. Cicero hortabatur ut id esse optimum putarent.
8. Cicero hortabatur ut sperarent.
9. Cicero hortabatur ut ferrent.
10. Cicero hortabatur ut arbitrarentur…