@mathesis.online 101. Σε 1′ – Πανελλήνιες 2026 – Λατινικά Προσανατολισμού – Τα sos της εξεταστέας ύλης – Lectio 21 Δημήτρης Περβολιανάκης | Φιλόλογος 👉 Διδασκαλία διά ζώσης & εξ αποστάσεως 👉 Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία 👉 Μαθήματα Ανθρωπιστικού Προσανατολισμού: Αρχαία Ελληνικά | Ιστορία | Λατινικά 👉 Κινητό: 6938834336 👉 https://mathesis.online/
Για το κείμενο 21 στεκόμαστε σε θέματα που έχουν εμφανιστεί στις Πανελλήνιες Εξετάσεις. Κυρίως σε Επαναληπτικές Πανελλήνιες (Ημερήσιο 2003, Επαναληπτικές Ημερήσιου 2008, Επαναληπτικές Εσπερινού 2009, Επαναληπτικές Ημερήσιου & Εσπερινού 2025 και Ομογενείς 2025) έχει επιλεγεί το κείμενο με το ακόλουθο απόσπασμα:
Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Vēientānam praedam non aequo iure divīsam, absens dictātor est factus; is Gallos iam abeuntes secūtus est: quibus interemptis aurum omne recēpit. Quod illic appensum civitāti nomen dedit: nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensātum est. Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogātus reversus est.
Μοναδική εξαίρεση ήταν το 2004 (Επαναληπτικές Εσπερινού και Ομογενείς) που το κείμενο 21 εμφανίστηκε με το ακόλουθο απόσπασμα:
Brenno duce Galli, apud Alliam flumen delētis legionibus Rōmanōrum, evertērunt urbem Rōmam praeter Capitōlium, pro quo immensam pecuniam accepērunt. Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Vēientānam praedam non aequo iure divīsam, absens dictātor est factus; is Gallos iam abeuntes secūtus est: quibus interemptis aurum omne recēpit.
Έχουμε ιεραρχήσει τους τύπους που ζητήθηκαν στις γραμματικές ασκήσεις και στη συντακτική αναγνώριση όρων.
Στην αναγνώριση προτάσεων έχουν ζητηθεί μια αναφορική και η αιτιολογική πρόταση.
α) qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Vēientānam praedam non aequo iure divīsam
β) quod illic aurum pensātum est
Στα άλλα φαινόμενα επισημαίνουμε:
1. Δύο (2) μετατροπές από ενεργητική σε παθητική σύνταξη:
α) Camillus aurum recepit → a Camilo aurum receptum est
β) Quod illic appensum civitāti nomen dedit → Quo illic appenso civitāti nomen datum est
2. Μια απλή μετατροπή από ευθύ σε πλάγιο λόγο: is Gallos secūtus est → Servius dicit eum Gallos secūtum esse
3. Μια ανάλυση επιθετικού προσδιορισμού σε αναφορική πρόταση: aequo iure → iure quod aequum est/erat
4. Την αναγνώριση της ιδιόμορφης απόλυτης αφαιρετικής (Brenno duce) που έχει ζητηθεί δύο (2) φορές μάλιστα.
5. Και την ανάλυση της (νόθης) απόλυτης αφαιρετικής «delētis legionibus» σε χρονική πρόταση με ιστορικό ή διηγηματικό cum: cum legiones delevissent (cum + υποτακτική υπερσυντελίκου για το προτερόχρονο μετά από ιστορικό χρόνο εξάρτησης: evertērunt).
Σημειωτέον ότι η ίδια απόλυτη αφαιρετική αναλύεται σε χρονική πρόταση και με σύνδεσμο postquam + οριστική παρακειμένου για το προτερόχρονο στο παρελθόν: postquam legiones deleverunt/ere.
Συμπληρωματικά
Αντίστοιχες αναλύσεις σε χρονικές προτάσεις έχει και η δεύτερη (νόθη) απόλυτη αφαιρετική του κειμένου: quibus interemptis → postquam eos interemit και cum eos interemisset.
Σημαντικές είναι και οι αναλύσεις όλων των συνημμένων μετοχών του κειμένου στις αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις.
α) divīsam → quae divīsa est
β) absens → etsi aberat ή licet abesset
γ) abeuntes → dum abeunt ή cum abirent
δ) appensum → quod appensum est ή quod appensum esset ή cum appensum esset
ε) rogātus → postquam rogātus est ή cum rogātus esset
Τέλος, σε χρονικές προτάσεις μπορεί να αναλυθεί και η ιδιόμορφη απόλυτη αφαιρετική «Brenno duce»: dum Brennus dux est ή cum Brennus dux erat ή cum Brennus dux esset.
Όλα αυτά είναι θέματα που μελετάμε σχολαστικά, σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, στα μαθήματά μας διά ζώσης και εξ αποστάσεως.