@mathesis.online 5. Σε 1′ – Γλώσσα 2022 – Θέμα Β3 – Βρείτε μας στο διαδίκτυο: 👉 https://mathesis.online/ 👉 https://www.instagram.com/mathesis.online/ 👉 https://www.facebook.com/mathesis.online/ 👉 https://www.tiktok.com/@mathesis.online 👉 https://www.youtube.com/@mathesis.online 👉 https://www.facebook.com/dipervo/ Ενδεικτική απάντηση θέματος Στο δοσμένο απόσπασμα πρόθεση της Κικής Δημουλά είναι να ευαισθητοποιήσει για τον ρόλο που διαδραματίζει η επέτειος στη διατήρηση της μνήμης. Αυτή η πρόθεση εξυπηρετείται με διάφορες γλωσσικές επιλογές, από τις οποίες τρεις (3) είναι οι ακόλουθες. α) Βασική γλωσσική επιλογή είναι η μεταφορική ή συνυποδηλωτική γλώσσα: «έχουν και οι απώλειες κάθε τόσο τα γενέθλιά τους … διαπνέεται και από βαθύ πατριωτισμό … παρελαύνουν οι Θερμοπύλες … ένα δωρεάν μεταφορικό μέσον … άλλες συνοδευόμενες από το αίσθημα, άλλες ασυνόδευτες … ακόμα τα κρατάει αγκαλιά και τα θηλάζει εκείνη η παλιά φωτογραφία σου». Ο ποιητικός λόγος είναι συμβολικός και συναισθηματικός, συνειρμικός και λογοτεχνικός, τέρπει και συγκινεί, προσδίδει στο ύφος ζωντάνια, ενάργεια και βέβαια ευαισθητοποιεί εύκολα τον δέκτη. β) Χαρακτηριστική επιλογή είναι η εναλλαγή ρηματικών προσώπων. Από το πρώτο ενικό («Για να επανέλθω») ο λόγος οδηγείται στο τρίτο («Πάει παντού … έχουν και οι απώλειες … αυτές κι αν δεν θέλουν … η επέτειος διαπνέεται … Τιμά … Συντονίζει … παρελαύνουν»), μετά πάλι στο πρώτο («Για να δώσω … ας πω»), στο δεύτερο («Και ιδού»), στο τρίτο («επιστρέφουν … έρχονται») καταλήγοντας στο δεύτερο και το τρίτο («ιδού … τα κρατάει αγκαλιά και τα θηλάζει εκείνη η παλιά φωτογραφία σου»). Αυτή η εναλλαγή προσώπων χαρακτηρίζει την ελεύθερη, συνειρμική και συναισθηματική γραφή που προσδίδει ποικιλία στο ύφος και συνέχει όλες τις οπτικές γωνίες μέσα στο πλαίσιο της λειτουργίας της μνήμης. Το «εγώ» γίνεται ένα με το «εσύ» και με τη βοήθεια του τρίτου προσώπου παράγεται η αίσθηση του «εμείς», ικανοποιώντας τον αντικειμενικό σκοπό της ευαισθητοποίησης πάνω στον ρόλο της επετείου. γ) Εκτός από την προσωποποίηση της επετείου, αξιοσημείωτα είναι τα δύο ασύνδετα: «Τιμά τους ήρωες, συντονίζει τον ηρωισμό με το βηματισμό της σημαίας, παρελαύνουν οι Θερμοπύλες, δάφνινο στεφάνι στον άγνωστο στρατιώτη» και «ιδού η νύφη ακόμα ερωτευμένη με το νυφικό της, γενέθλια, χρονιάρικα πια τα παιδιά σου, γενέθλια γενέθλια γενέθλια, κοντά η ενηλικίωση». Οι πληροφορίες των ασύνδετων «δένονται» μεταξύ τους με μια ισχυρή συναισθηματική ένταση που προσδίδει στον λόγο ζωηρότητα και κίνηση. Το συγκινησιακό φορτίο αγγίζει τον αποδέκτη του μηνύματος και τον μεταφέρει στο εικονοπλαστικό πεδίο της σκέψης και της ψυχής της ομιλήτριας με διάθεση συμπόρευσης στο ταξίδι της μνήμης.
Για να επανέλθω στα γήινα, η επέτειος είναι και μια μέρα άκρως κοινωνική. Πάει παντού. Και σε χαρές, και σε απώλειες. Διότι έχουν και οι απώλειες κάθε τόσο τα γενέθλιά τους – αυτές κι αν δεν θέλουν να ξεχαστούν…
Και βεβαίως η επέτειος διαπνέεται και από βαθύ πατριωτισμό. Τιμά τους ήρωες, συντονίζει τον ηρωισμό με το βηματισμό της σημαίας, παρελαύνουν οι Θερμοπύλες, δάφνινο στεφάνι στον άγνωστο στρατιώτη και, σιωπηρά, στον κάθε αγνοούμενο.
Για να δώσω και την πιο εγκόσμια μορφή στην επέτειο, ας πω ότι είναι ένα δωρεάν μεταφορικό μέσον με το οποίο μεταφέρεται το πολυπληθές παρελθόν εδώ στο παρόν.
Και ιδού, επιστρέφουν οι γονείς μας, έρχονται κι άλλου είδους αγάπες, άλλες συνοδευόμενες από το αίσθημα, άλλες ασυνόδευτες […] – ιδού η νύφη ακόμα ερωτευμένη με το νυφικό της, γενέθλια, χρονιάρικα πια τα παιδιά σου, γενέθλια γενέθλια γενέθλια, κοντά η ενηλικίωση, και ακόμα τα κρατάει αγκαλιά και τα θηλάζει εκείνη η παλιά φωτογραφία σου.
Β3. Πρόθεση της Κικής Δημουλά στο απόσπασμα «Για να επανέλθω … φωτογραφία σου» είναι να ευαισθητοποιήσει τον αναγνώστη σχετικά με το ρόλο που διαδραματίζει η επέτειος στη διατήρηση της μνήμης. Να αναφέρετε τρεις (3) διαφορετικές γλωσσικές επιλογές με τις οποίες επιτυγχάνει το στόχο της, παραθέτοντας τα αντίστοιχα χωρία και να εξηγήσετε τη λειτουργία καθεμιάς από αυτές στο κείμενο.
Ενδεικτική απάντηση θέματος
Στο δοσμένο απόσπασμα πρόθεση της Κικής Δημουλά είναι να ευαισθητοποιήσει για τον ρόλο που διαδραματίζει η επέτειος στη διατήρηση της μνήμης. Αυτή η πρόθεση εξυπηρετείται με διάφορες γλωσσικές επιλογές, από τις οποίες τρεις (3) είναι οι ακόλουθες.
α) Βασική γλωσσική επιλογή είναι η μεταφορική ή συνυποδηλωτική γλώσσα: «έχουν και οι απώλειες κάθε τόσο τα γενέθλιά τους … διαπνέεται και από βαθύ πατριωτισμό … παρελαύνουν οι Θερμοπύλες … ένα δωρεάν μεταφορικό μέσον … άλλες συνοδευόμενες από το αίσθημα, άλλες ασυνόδευτες … ακόμα τα κρατάει αγκαλιά και τα θηλάζει εκείνη η παλιά φωτογραφία σου». Ο ποιητικός λόγος είναι συμβολικός και συναισθηματικός, συνειρμικός και λογοτεχνικός, τέρπει και συγκινεί, προσδίδει στο ύφος ζωντάνια, ενάργεια και βέβαια ευαισθητοποιεί εύκολα τον δέκτη.
β) Χαρακτηριστική επιλογή είναι η εναλλαγή ρηματικών προσώπων. Από το πρώτο ενικό («Για να επανέλθω») ο λόγος οδηγείται στο τρίτο («Πάει παντού … έχουν και οι απώλειες … αυτές κι αν δεν θέλουν … η επέτειος διαπνέεται … Τιμά … Συντονίζει … παρελαύνουν»), μετά πάλι στο πρώτο («Για να δώσω … ας πω»), στο δεύτερο («Και ιδού»), στο τρίτο («επιστρέφουν … έρχονται») καταλήγοντας στο δεύτερο και το τρίτο («ιδού … τα κρατάει αγκαλιά και τα θηλάζει εκείνη η παλιά φωτογραφία σου»). Αυτή η εναλλαγή προσώπων χαρακτηρίζει την ελεύθερη, συνειρμική και συναισθηματική γραφή που προσδίδει ποικιλία στο ύφος και συνέχει όλες τις οπτικές γωνίες μέσα στο πλαίσιο της λειτουργίας της μνήμης. Το «εγώ» γίνεται ένα με το «εσύ» και με τη βοήθεια του τρίτου προσώπου παράγεται η αίσθηση του «εμείς», ικανοποιώντας τον αντικειμενικό σκοπό της ευαισθητοποίησης πάνω στον ρόλο της επετείου.