@mathesis.online 123. Σε 1′ – Πανελλήνιες 2026 – Λατινικά Προσανατολισμού – Τα sos της εξεταστέας ύλης – Lectio 43 Δημήτρης Περβολιανάκης | Φιλόλογος 👉 Διδασκαλία διά ζώσης & εξ αποστάσεως 👉 Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία 👉 Μαθήματα Ανθρωπιστικού Προσανατολισμού: Αρχαία Ελληνικά | Ιστορία | Λατινικά 👉 Κινητό: 6938834336 👉 https://mathesis.online/
Επισημαίνουμε χαρακτηριστικά σημεία από δεκαεπτά (17) εξεταστικά φύλλα Πανελλήνιων για το κείμενο 43 που έχει εμφανιστεί με τις ακόλουθες μορφές.
Num ad hostem vēni et captīva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infēlix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te vidērem? Qui potuisti populāri hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et mināci animo perveneras, cur, cum in conspectu Rōma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penātes mei sunt, mater coniunx līberique»?
(Εσπερινό 2003, Επαναληπτικές Εσπερινού 2010, Ομογενείς 2011)
Num ad hostem vēni et captīva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infēlix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te vidērem? Qui potuisti populāri hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit?
(Επαναληπτικές Ημερήσιου 2006)
Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et mināci animo perveneras, cur, cum in conspectu Rōma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penātes mei sunt, mater coniunx līberique»? Ergo ego nisi peperissem, Rōma non oppugnarētur; nisi filium habērem, lībera in līberā patriā mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futūra sum: at contra hos, si pergis, aut immatūra mors aut longa servitus manet.
(Επαναληπτικές Ημερήσιου 2009, Ημερήσιο 2017, Εσπερινό 2017)
Quamvis infesto et mināci animo perveneras, cur, cum in conspectu Rōma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penātes mei sunt, mater coniunx līberique»? Ergo ego nisi peperissem, Rōma non oppugnarētur; nisi filium habērem, lībera in līberā patriā mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futūra sum: at contra hos, si pergis, aut immatūra mors aut longa servitus manet.
(Ομογενείς 2016)
Num ad hostem vēni et captīva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infēlix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te vidērem? Qui potuisti populāri hanc terram, quae te genuit atque aluit?
(Επαναληπτικές Ημερήσιου 2017, Επαναληπτικές Εσπερινού 2017, Ομογενείς 2017)
Qui potuisti populāri hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et mināci animo perveneras, cur, cum in conspectu Rōma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penātes mei sunt, mater coniunx līberique»? Ergo ego nisi peperissem, Rōma non oppugnarētur; nisi filium habērem, lībera in līberā patriā mortua essem.
(Επαναληπτικές Ημερήσιου 2020, Επαναληπτικές Εσπερινού 2020, Ομογενείς 2020)
Qui potuisti populāri hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et mināci animo perveneras, cur, cum in conspectu Rōma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penātes mei sunt, mater coniunx līberique»? Ergo ego nisi peperissem, Rōma non oppugnarētur; nisi filium habērem, lībera in līberā patriā mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futūra sum: at contra hos, si pergis, aut immatūra mors aut longa servitus manet.
(Επαναληπτικές Ημερήσιου 2023, Επαναληπτικές Εσπερινού 2023, Ομογενείς 2023)
Στους πίνακες δίνουμε τους τύπους που ζητήθηκαν στις γραμματικές ασκήσεις και στη συντακτική αναγνώριση όρων.
Το κείμενο 43 έχει δώσει, κατά το παρελθόν, ενδιαφέροντα θέματα Πανελληνίων, όπως είναι:
1. Η αναγνώριση ευθείας ρητορικής ερώτησης με αιτιολόγηση του τρόπου εισαγωγής της: Num ad hostem vēni.
2. Δύο (2) δευτερεύουσες που ζητήθηκαν για αναγνώριση: ut primum exsulem deinde hostem te vidērem (6 εξεταστικά φύλλα) | cum in conspectu Rōma fuit (2 εξεταστικά φύλλα).
3. Μια (1) μετατροπή ενεργητικής σύνταξης σε παθητική: In hoc me longa vita et infēlix senecta traxit → In hoc ego longā vitā et infēlici senectā tracta sum.
4. Μια (1) μεταφορά χωρίου (Qui potuisti populāri hanc terram, quae te genuit atque aluit?) στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση πρώτα από αρκτικό χρόνο (Mater filium interrogat) και μετά από ιστορικό (Mater filium interrogavit): Mater filium interrogat qui potuerit populāri illam terram, quae illum genuerit atque aluerit. | Mater filium interrogavit qui potuisset populāri illam terram, quae illum genuisset atque aluisset.
5. Η αναδιατύπωση της ευθείας ερωτηματικής πρότασης ολικής αγνοίας, που δεν εισάγεται με μόριο για έμφαση, με άλλους δυνατούς τρόπους (2 εξεταστικά φύλλα): Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? → Ceciditne ira tibi ingredienti fines patriae? (πραγματική ερώτηση) | Num non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? (ρητορική ερώτηση που περιμένει αρνητική απάντηση) | Nonne tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? (ρητορική ερώτηση που περιμένει καταφατική απάντηση).
6. Η μετατροπή υποθετικού λόγου, ώστε να δηλώνει υπόθεση πιθανή ή δυνατή στο παρόν-μέλλον (2 εξεταστικά φύλλα): Ergo ego nisi peperissem, Rōma non oppugnarētur → Ergo ego nisi pariam, Rōma non oppugnetur.
7. Η μετατροπή υποθετικού λόγου, ώστε να δηλώνει το μη πραγματικό στο παρόν (2 εξεταστικά φύλλα), το μη πραγματικό στο παρελθόν (6 εξεταστικά φύλλα) και τη δυνατή ή πιθανή υπόθεση στο παρόν-μέλλον (5 εξεταστικά φύλλα): at contra hos, si pergis, aut immatūra mors aut longa servitus manet → at contra hos, si pergeres, aut immatura mors aut longa servitus maneret (μη πραγματικό στο παρόν), at contra hos, si perrexisses, aut immatura mors aut longa servitus mansisset (μη πραγματικό στο παρελθόν), at contra hos, si pergas, aut immatura mors aut longa servitus maneat (υπόθεση δυνατή ή πιθανή στο παρόν-μέλλον).
8. Η ανάλυση χρονικής μετοχής σε χρονική πρόταση εισαγόμενη με dum (2 εξεταστικά φύλλα): ingredienti → dum ingrederis/re. Η συγκεκριμένη ανάλυση μπορεί να γίνει και με cum: cum ingredereris/re.
9. Η μετατροπή υποθετικής πρότασης σε υποθετική μετοχή, που συντάσσεται ως συνημμένη: nisi filium habērem, lībera in līberā patriā mortua essem → filium non habens lībera in līberā patriā mortua essem.
10. Και ο εντοπισμός του υποκειμένου απαρεμφάτου σε πτώση ονομαστική σε απαρεμφατική σύνταξη ταυτοπροσωπίας με τελικό απαρέμφατο (3 εξεταστικά φύλλα): Qui (tu) potuisti populāri hanc terram.